فوگر، مه ساز

فوگر یا مه ساز چیست؟

آیا به توزیع یکدست محلول سموم و یا آفت‌کشی و حتی مواد ضد عفونی کننده در بستری بزرگ و پیچیده و یا سطوح گسترده و نامتعارف و حتی دور از دسترس نیاز دارید؟ از سمپاش در گلخانه با کشت متراکم تا ضد عفونی کردن سطوح و… با چنین شرایطی روبه‌رو هستیم که در همگی آنها می‌توانیم از انواع فوگر یا همان مه پاش استفاده کنیم.

فوگر دستگاه کوچک و تخصصی تولید مه با هدف توزیع گسترده محلول‌های مختلف است که بر پایه توزیع بخار آب و یا پاشش آب به روش گرم و سرد طراحی ‌شده است. بیشترین کاربرد این دستگاه برای توزیع سموم و مواد ضد عفونی کننده در فضاهای بزرگ و دور از دسترس است. اما حتی می‌توانیم از مه پاش‌ها برای توزیع قطراوت آب جهت خنک شدن محیط نیز استفاده کنیم. از این رو این دستگاه یک نوع مه ساز مکانیکی است که با توانایی ایجاد مه از گلخانه تا محیط ساختمان و فضاهای متنوع صنعتی کارایی دارد.

مشخصات فنی انواع فوگر

تکنیک‌های طراحی و تولید مه در انواع فوگر متفاوت است. در شرایط کلی انواع این دستگاه‌ها را در دو مدل از فوگر‌های سرد و یا گرم تفکیک می‌کنند. فوگرهای سرد گونه کاربردی هستند که قطرات آب و یا هر محلول دیگری از آب را به اندازه ۵ الی ۵۰ میکرون توزیع خواهد کرد. در این اندازه عملاً مه غلیظی تهیه شده که در کل فضا به شکل یکپارچه توزیع خواهد شد. این نوع براساس کارکرد اسپری شونده و نازل‌های مخصوص مه سازی کار می‌کنند. 

اما مه سازهای گرم از نوع بنزینی و یا برقی هستند که در عملکرد آنها از یک کوران هوای داغ برای تولید بخار و توزیع قطرات ریز محلول‌ها اعم از سموم و مواد ضد عفونی استفاده ‌شده است. در این مدل‌های مه ساز داغ از موتور جت با فشار بالا برای عبور هوای گرم استفاده ‌شده است. نازل‌هایی در دستگاه تعبیه شده که محلول را در جریان هوای گرم وارد کرده و مه مورد نظر تهیه می‌شود.

مزیت‌های استفاده از دستگاه فوگر

مه ساز دستگاهی برای تولید مه با هدف توزیع گسترده و یکپارچه در تمامی سطوح است. مزیت استفاده از این دستگاه‌ها در مقایسه با دیگر انواع سمپاش‌ها به قرار زیر است:

• برای پخش و توزیع یکنواخت محلول در کل فضاها بر روی کل گیاهان و یا سطوح حتی فضاها با دسترسی محدود مناسب است.
• مراحل سم‌زنی گیاهان و یا ضد عفونی کردن سطوح را هر چه ساده‌تر می‌کند.
• در ابعادی کوچک با قابلیت حمل‌ونقل و پرتابل طراحی شده‌اند که در مزارع و فضاهای بزرگ کارایی دارند.
• در انواع مدل‌های برقی، بنزینی و یا دیزلی طراحی شده‌اند که به ‌این ‌ترتیب دست ما در کار با این تجهیزات باز است.
• پروژه‌های سم‌زنی و یا گندزدایی را در مدت زمان کوتاه انجام می‌دهند.
• از دور ریز محلول سموم و یا گندزدایی کاسته و حتی باعث صرفه‌جویی در مصرف این مواد خواهد شد.

انواع مدل‌های دستگاه فوگر

همگی فوگرها برای تولید شرایطی مه مانند طراحی شده‌اند. تمامی این دستگاه‌ها می‌توانند محلول‌ها را در ابعاد قطره‌های بسیار کوچک و سبک با قابلیت شناور شدن در هوا به مانند یک مه توزیع نمایند؛ اما مکانیزم تولید مه در انواع فوگر متفاوت است. این تفاوت به قرار زیر است:

فوگر برقی

فوگر برقی یک گروه از دستگاه‌های مه پاش است که با تکنیک‌های مختلف و از طریق تجهیزات الکتریکی قابلیت تولید مه را دارند. فوگر سرد برقی و یا فوگر حرارتی برقی از این دست تجهیزات محسوب می‌شوند. با فوگرهای سرد برقی مکانیزم کارکرد ساده‌ای دارند. چرا که در این دستگاه از یک موتور الکتریکی برای تولید جریان هوای پرفشار استفاده می‌شود. نازل کوچکی در مسیر این جریان هوا قرار دارد که محلول را پیوسته اما آرام در جریان پرفشار هوای تولید شده توسط فن دستگاه وارد می‌کند. این جریان تبدیل به مه با قطرات ریز خواهد شد. در برخی از مدل‌ها نازل در مجاورت هوای گرم المنت برقی قرار دارد که در این ‌صورت مه داغ و سیالی تهیه خواهد شد. یک مدل پیچیده‌تر از فوگرهای برقی با مکانیزم التراسونیک کار می‌کند که با قابلیت تولید ارتعاش در محلول آن را به قطرات بسیار ریز پودری در حد ۲ میکرون تبدیل خواهد کرد.

فوگر بنزینی

فوگر بنزینی با استفاده از مکانیزم جت طراحی شده‌ است. اگر چه این دستگاه کوچک و قابل حمل است؛ اما در بطن فضای مکانیکی آن یک سیستم جت تمام‌ عیار کار می‌کند. به ‌این ‌ترتیب که از یک فن کوچک اما قدرتمند در ابتدای محفظه جت این دستگاه برای تولید هوای پرفشار استفاده شده‌ است. در این دستگاه دو مخزن طراحی ‌شده است. یکی برای سوخت که بنزین است و دیگری برای محلول سمپاشی و یا گندزدایی و…

سوخت یا همان بنزین از طریق یک نازل وارد جریان هوای پرفشار فن می‌شود و یک سیستم جرقه آن را آتش می‌زند. بنزین به ‌سرعت با حجم بالای اکسیژن هوا سوخته و حرارت بالایی تولید می‌شود. نازل محلول در بخش جلوتر محفظه جت دستگاه قرار دارد. محلول سموم و یا گندزدایی با تزریق به داخل هوای گرم به ‌سرعت داغ شده و به قطرات ریز مانند مه تبدیل می‌شوند. فوگر بنزینی از بهترین تجهیزات توزیع گسترده سموم هستند. زیرا مه داغ تولید شده به‌ راحتی در کل فضا گسترش پیدا کرده و در همه ‌جا نفوذ می‌کند.

انواع نمونه دستگاه مه ساز

مکانیزم تولید مه در این دستگاها نیز متفاوت است. یعنی علاوه ‌بر منبع تولید انرژی دستگاه که می‌تواند برقی و یا بنزینی باشد، از تکنیک‌های مه سازی گرم و سرد برای کار فوگر استفاده ‌شده است. این مکانیزم‌ها به قرار زیر هستند:

فوگر گرم

مه ساز گرم بهترین نوع است. چرا که یک مه داغ با قابلیت سیالی گسترده تولید می‌کند. خروجی این دستگاه مه با قطرات بسیار ریز است که به ‌خوبی گسترده می‌شود. از طرفی چون داغ است، خیلی سریع در کل فضا توزیع شده و حجم بزرگی از محیط را در بر می‌گیرد. تا جاییکه در حین سرد شدن می‌تواند محوطه بزرگی را درنوردد. به ‌این ‌ترتیب مناسب توزیع سموم و یا محلول گندزدایی در مزارع و یا فضاهای ساختمانی و شهری و حتی صنعتی خیلی بزرگ است.

مه پاش گرم با تکنیک تزریق محلول در جریان هوای داغ کار می‌کند. به روش‌های مختلف این هوای داغ و پرفشار تولید می‌شود. از المنت برقی تا تزریق بنزین و آتش می‌توانیم هوای داغ و پرفشار مورد نظر را تولید کنیم. در ادامه محلول توسط نازل در هوای داغ تزریق می‌شود و مه سبکی با قطرات کاملاً ریز تهیه خواهد شد.

فوگر سرد

مکانیزم طراحی و کارکرد دستگاه مه پاش سرد نیز به مانند فوگر گرم است. با این تفاوت که دیگر از المان حرارتی استفاده نشده است. در این نوع دستگاه‌ها نیز فن قدرتمندی برای تولید هوای پرفشار تعبیه شده ‌است. محلول از طریق نازل به داخل این جریان هوای پر فشار تخلیه شده و تبدیل به قطرات ریز در حد ۵ الی ۵۰ میکرون می‌شود. فوگر سرد طراحی ساده، راه‌اندازی آسان و کارکرد مؤثر برای توزیع محلول در فضاهای کوچک دارد.

تفاوت فوگر گرم با سرد

فوگر گرم با سرد چه از نظر مکانیزم تولید مه و چه از نظر قابلیت‌های کاربردی متفاوت هستند. در هر دو نوع دستگاه از تزریق محلول در جریان هوای پرفشار برای تولید مه استفاده‌ شده است؛ اما فوگر گرم یک مرحله حرارتی اضافی دارد. مانند فوگر بنزینی که عملاً با بهره‌مندی از محفظه جت با تزریق بنزین و تولید حرارت بالا برای تبخیر محلول و تولید مه گرم استفاده می‌کنند. این مکانیزم حرارتی باعث می‌شود تا قطر قطرات فوگر گرم کوچکتر از فوگر سرد باشد.

از نظر کاربردی فوگر گرم برای ایجاد یک لحاف گرم در تقابل با سرمازدگی بهترین است. معمولاً باغبان‌ها از مه داغ این دستگاه برای جلوگیری از هجوم هوای سرد در درختان باغ استفاده می‌کنند. هر چند یک ابزار ایده‌آل دفع آفات است. در مقابل فوگر سرد معمولاً برای اهدافی همچون سم‌پاشی و ضدعفونی و یا گندزدایی محیط کارایی دارد.

انواع نمونه دستگاه فوگر برقی

فوگرهای برقی پرکاربردترین نوع مه ساز هستند که در هر دو مدل از دستگاه‌های گرم و یا سرد طراحی شده‌اند. این دستگاه‌ها با استفاده از برق تکفاز کار می‌کنند. اما مکانیزم آنها در تولید مه متفاوت است. در کل راه‌اندازی ساده، عملکرد پایدار و قابلیت حمل‌ و نقل باعث شده تا استفاده از این نوع مه سازهای برقی متداول باشد. انواع این سیستم‌ها به قرار زیر هستند:

مه پاش تبخیری ثابت

 ساده‌ترین و در عین ‌حال متداول‌ترین نوع دستگاه تولید مه در فضاهای گلخانه‌ای است. این دستگاه قادر است که مه کاملاً سبک و در عین ‌حال غلیظی را تولید نماید. همچنین طراحی آنها ساده و مکانیزم آنها ثابت است. مه پاش تبخیری ثابت در واقع یک نوع نازل خاص تولید کننده قطرات ریز آب است. به ‌این ‌ترتیب که آب پرفشار با عبور از لوله‌ها به این نازل‌ها رسیده و در عبور از نازل به قطرات بسیار ریز آب شبیه به مه تبدیل می‌شود. البته این نوع مه پاش نصب ثابت است که برای فضاهای گلخانه‌ای، دامداری‌ها، مرغداری‌ها و در کل هر محیط صنعتی و… کارایی دارد.

مه ساز التراسونیک

در این نوع دستگاه از قابلیت ارتعاش امواج صوتی در محلول برای تولید قطرات ریز آب و تولید مه استفاده ‌شده است. در این دستگاه نوعی تجهیز تولید کننده امواج صوتی به ‌نام پیزوالکتریک وجود دارد که قادر است تا امواج ماوراء صوت را در محلول توزیع نماید. به ‌این ‌ترتیب قطرات بسیار ریز در حد ۲ میکرون تولید می‌شود که مه کاملاً سبک و مؤثری است. البته این دستگاه تنها برای نصب در کارخانجات خاص کارایی دارد.